Ég stend með þolendum.
Virðulegur forseti. Kæru landsmenn. Senn líður að lokum þessa þings sem hefur verið viðburðaríkt og um margt árangursríkt.
Mörg mikilvæg mál hafa klárast í vetur og önnur halda áfram í vinnslu og klárast vonandi á næsta þingi. Glögglega má sjá áherslur VG í málum sem byggja á grunnstoðum hreyfingarinnar um umhverfisvernd, kvenfrelsi, alþjóðlega friðarhyggju og félagslegt réttlæti. staðan á vinnumarkaði hefur verið þung í vetur og orðræðan í samfélaginu hefur ekki verið til þess að dýpka samkennd.
VG hefur í áranna rás – barist fyrir mörgum sömu málum og verkalýðshreyfingin. Mörg þau framfaraskref sem tekin hafa verið á undanförnum árum sem eiga rætur að rekja í þessum sameiginlegu áherslum eru til dæmis:
• réttlátara þrepaskipt skattkerfi
• stytting vinnuvikunnar
• hærri barnabætur sem nýtast fleirum
• eflingu almenna íbúðakerfisins
• lengra fæðingarorlof
• hærri húsaleigubætur
• minni kostnaðarþátttaka í heilbrigðiskerfinu
Og ég má til með að nefna til viðbótar
• yfirstandandi breytingar á örorkulífeyriskerfinu
• yfirstandandi breytingar á atvinnuleyfum útlendinga
• yfirstandandi breytingar á þjónustu við eldra fólk
Umræðan hefur hins vegar líka endurspeglað þrýsting atvinnurekenda í þá veru að gæta hagsmuna fjármagnseigenda og einkamarkaðarins. Kröfur um einkavæðingu afa orðið hærri með hverju árinu og hafa ekki skila sér í þeirri innviðauppbyggingu og tryggu almannaþjónustu sem samfélagið þarf á að halda. Hvort sem litið er til heilbrigðiskerfis, samgöngukerfis, ferðaþjónustu, menningar og lista, sjávarútvegs eða fiskeldis, þá er krafa einkageirans hávær.
Margar atvinnugreinar mala gull en á sama tíma, og ekki síst þegar skóinn kreppir, eru kröfur frá sömu atvinnugreinum um opinn krana úr ríkissjóði. Gróðinn er þeirra einkamál, hagnaðurinn kemur engum við en tapið skal varið af ríkissjóði, og þar með almenningi.
Ágangur og ásælni erlends stór-kapítals á náttúru landsins, móðurbrjósti íslenskrar þjóðar, hefur sjaldan verið meiri. Á altari arðsemiskröfunnar skal miklu fórnað. Orkunýting, fiskeldi, stóriðja, rafmyntagröftur og fleira verður að komast í sátt við samfélag og náttúru.
Því það eru svo ekki hinir almennu launamenn sem njóta góðs af innkomunni eða arði af nýtingu okkar sameiginlegu auðlinda.
Með aukinni miðstýringu, sameiningu stofnanna og annara innviða er hætta á að þjónusta við almenning verði verri ef ekki er vandað til verka. Mikilvægt er að gæta að samfélagssáttmálanum og því að samfélagið sjálft sé alltaf í forgrunni, almannaþjónustan og velferð okkar allra. Arðsemiskrafa og einkavæðing í dulbúningi hagræðingar má aldrei skyggja á þann megintilgang.
Almenningsamgöngur, póst- og bankaþjónusta, verslun og hluti heilbrigðis- og velferðarþjónustu eru einungis brot af þeim málaflokkum sem almenningur hefur horft upp á kulna á útbrunnu báli hagræðingar og/eða einkavæðingar.
Algengi örorku hér á landi er ívið meiri en á öðrum Norðurlöndum. Er það sökum þess að við sem samfélagið erum með óraunhæfar væntingar og kröfur til okkar sjálfra? Samfélag sem er drifið áfram af kröfu um arðsemi og hraða eru einfaldlega kjöraðstæður til að byggja undir streitu sem svo margir upplifa í nútímanum með tilheyrandi afleiðingum svo sem kulnunar, kvíða og uppgjöf.
Í nútímasamfélagi skiptir miklu máli að samfélagsumræðan einkennist af opinni og lýðræðislegri umræðu. Við þurfum stöðugt að nota gagnrýna hugsun og megum ekki freistast til þess að taka þátt í vaxandi skautun í stjórnmála- og samfélagsumræðu, það leiðir óumdeilanlega til harðari átaka, í stað þess að byggja upp samfélag sem stendur saman. VG hefur alltaf og mun áfram leggja áherslu á samráð og samtal.
Virðulegi forseti
Nú þegar þetta kjörtímabil er hálfnað eru næg verkefni fram undan, þó að róðurinn sé þungur í skugga verðbólgu og vaxtahækkana. Við látum ekki bilbug á okkur finna. Mikilvægar aðgerðir voru kynntar á dögunum þar sem ríkisstjórnin ver velferðina.
Aðgerðirnar endurspegla trú á íslenskt hagkerfi og stjórn opinberra fjármála. Áhersla er á að koma til móts við þá hópa sem verðbólgan bitnar helst á; meðal annars leigjendur, barnafjölskyldur auk örorku- og ellilífeyrisþega.
Ráðherrar VG hafa bæði á síðasta kjörtímabili og því yfirstandandi sýnt þor og festu og komið mikilvægum málum í höfn og margt mikilvægt er í farvatninu. Við sem sitjum hér á þingi erum langflest í stjórnmálum málefnanna vegna og með samtali þokumst við þannig í átt að réttlátara og sanngjarnara samfélagi.
Góðar stundir