„Konur og minnihlutahópar standa hvað verst þegar skipulega er grafið undan mannréttindum,“ sagði Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra, í opnunarávarpi alþjóðlegrar ráðstefnu um #metoo-hreyfinguna í Hörpu.
„Tvö ár eru síðan milljónir kvenna um allan heim notuðu myllumerkið metoo sem er í senn einfalt en öflugt. Með því að gera það vörpuðu þær ljósi á hversdagslega áreitni, ofbeldi á öllum stigum samfélagsins. Með myllumerkinu varð ljós kynþáttalegt eðli ofbeldis, áreitni og viðvarandi mismunun. Áhrif #metoo voru mismunandi milli landa. Í sumum þeirra voru áhrifin gríðarleg, í öðrum voru þau minni. Í stjórnmálum, fyrirtækjum og óhagnaðardrifnum samtökum átti sér stað kollvörpun. Konum sem höfðu kjark til þess að tala opinskátt um hlutina var skyndilega tekið trúanlegum sem var mikil breyting og einblínt var á gerendur,“
„Hvernig og hvers vegna gerðist þetta? Almenningsálitið breyttist, en er þetta varanleg breyting til hins betra eða aðeins lítill gluggi sem opnaðist en verður lokað aftur? Hvernig getum við tryggt að sameiginlegar kröfur okkar verði að formföstum breytingum? Þetta eru áleitnar spurningar sem við munum leita svara við á næstu dögum,“ sagði hún og fjallaði þá um áhrif #metoo-hreyfingarinnar á Íslandi.
„Eftir því sem áhrif #metoo urðu meiri hér á Íslandi hófu aðgerðarsinnar að safna saman sögum kvenna sem þeim deildu. Lokaðir Facebook-hópar kvenna úr mismunandi geirum voru vettvangurinn þar sem hægt var að deila sögum nafnlaust, en þar voru líka settar fram kröfur um breytingar,“ sagði Katrín.
„Eftir því sem hreyfingin stækkaði hófu konur í karllægum geirum að segja frá sinni hlið og í ljós kom að eftir því sem veikar konur standa í sínum geirum, því hræðilegri eru sögurnar. Þegar konur í hópi innflytjenda hófu upp raust sína varð okkur mörgum við hér á Íslandi. Þær lýstu viðvarandi mismunun sem við höfðum vonast til að ekki viðgengist hér á Íslandi,“ sagði Katrín og kvaðst trúa því að slík væri staðan á hinum Norðurlöndum líka. Hún benti á að fatlaðar konur hefðu ekki talað og ekki fórnarlömb mansals heldur. Þessa hópa þyrfti að leggja áherslu á.
Katrín þakkaði #metoo-hreyfingunni fyrir þann árangur sem hefði náðst, „Við sjáum ykkur og erum óendanlega þakklát fyrir ykkar vinnu,“ sagði Katrín og vísaði síðan til alþjóðlegs samhengis umræðunnar um #metoo og benti á að víða um heim stæðu konur höllum fæti hvað fóstureyðingar varðar. Hún sagði að ofstækisfull stjórnmálastefna væri víða til marks um afturhvarf til þjóðernishyggju og græfi þar að auki skipulega undan mannréttindum. „Þegar grafið er undan mannréttindum standa konur og minnihlutahópar verst,“ sagði hún. „Á meðan við fögnum þeim árangri sem náðst hefur, þurfum við að safna kröftum og sameinast í baráttu fyrir vernd mannréttinda á heimsvísu.“
Á morgun flytur rithöfundurinn og prófessorinn Angela Davis, aðalerindi ráðstefnunnar, sagt verður frá óbirtri skýrslu UN WOMEN og tillögum í henni um hvað þarf að gera til að binda endi á kynbundið ofbeldi og áreiti.
Ráðstefnan er liður í formennsku Íslands í Norrænu ráðherranefndinni og er skipulögð í samvinnu við RIKK – rannsóknastofnun í jafnréttisfræðum við Háskóla Íslands. Hana sækja um 800 manns. Nú í haust verða tvö ár liðin frá því að #MeToo-bylgjan hófst árið 2017 þegar konur um allan heim greindu frá kynferðislegu ofbeldi og kynbundinni og kynferðislegri áreitni.