Í september samþykkti ég aðgerðaáætlun um barneignaþjónustu til ársins 2030, sem miðar að því að bæta barneignaþjónustu, jafnt á meðgöngutíma, við fæðingu barns og í kjölfar fæðingar. Í heilbrigðisstefnu til ársins 2030 er lögð áhersla á þjónustustýringu og flæði notenda milli þjónustustiga og hvernig stýra megi þjónustu til að tryggja öryggi og jafnræði. Til þess þarf að vera yfirsýn yfir þjónustuna, mismunandi þætti hennar og upplýsingaflæði milli þeirra. Aðgerðaáætlunin endurspeglar þessi áhersluatriði heilbrigðisstefnu.
Rannsóknir sýna að fæðingarútkoma er best þar sem gott samstarf er á milli starfsstétta sem koma að þjónustunni. Teymisvinna og skipulögð samvinna milli starfsfólks heilsugæslustöðva og einnig milli ljósmæðra og fæðingarlækna eru því lykilatriði í barneignaþjónustu. Aðgerðaáætlunin um barneignaþjónustu miðar að því að tryggja þessa samfellu í þjónustu; auka yfirsýn, aðgengi og samstarf í þjónustunni til að tryggja öryggi, gæði og fagmennsku hennar, óháð búsetu, fjárhag og félagslegri stöðu skjólstæðinga. Við þróun barneignaþjónustunnar er mikilvægt að viðhalda góðum árangri sem hér á landi er með því besta sem þekkist. Engu að síður er mikilvægt að nýta öll færi sem gefast til að bæta enn frekar heilsu og líðan fjölskyldna í barneignaferli.
Áætlunin er byggð á skýrslu starfshóps sem ég fól að gera tillögur að bættri barneignaþjónustu með áherslu á að auka samþættingu milli meðgönguverndar, fæðingarhjálpar og þjónustu við konur í sængurlegu. Yfirsýnin yfir þjónustuna og samvinnan milli stofnana er gríðarlega mikilvæg og einnig bakstuðningur fyrir fagfólk sem eykur fagmennsku og aðgengi að nauðsynlegri þjónustu og eykur þar með öryggi kvenna og barna. Skýrsla með tillögum starfshópsins var birt til umsagnar í samráðsgátt stjórnvalda í byrjun þessa árs og bárust umsagnir sem einnig voru hafðar til hliðsjónar við gerð aðgerðaáætlunarinnar, sem nú hefur verið samþykkt.
Í þessu samhengi er einnig vert að nefna að ég staðfesti nýlega rammasamning Sjúkratrygginga Íslands við ljósmæður vegna fæðinga og umönnunar sængurkvenna í heimahúsum. Árið 2020 fjölgaði konum sem nutu aðstoðar við heimafæðingu um 40% frá fyrra ári. Með þeim samningi sem nú hefur verið undirritaður er stuðlað að því að fæðandi konur fái þjónustu á viðeigandi þjónustustigi. Meðal nýmæla samningsins er stóraukin þjónusta við mæður sem þurfa ráðgjöf vegna brjóstagjafar, en vitjunum brjóstagjafaráðgjafa er fjölgað og tímabilið sem konur geta nýtt sér þjónustu þeirra er lengt úr tíu dögum í sex mánuði eftir fæðingu.
Nýgerðir samningar SÍ við ljósmæður og aðgerðaáætlun í barneignaþjónustu marka stór skref í átt að enn betri barneignaþjónustu hér á landi.
Svandís Svavarsdóttir.